Inleiding

Laatst herzien op: 3-2-2010

Ik schreef in de columns voor mijn website ooit over de ministaatjes Sealand en Neutraal Moresnet. Ik ben gefascineerd door landsgrenzen, misschien wel door mijn vroegere interesse voor spoorlijnen die natuurlijk ook een soort stalen grenzen vormen door het landschap. Ministaatjes zijn in die zin natuurlijk helemaal interessant, omdat de landsgrenzen daar wel heel erg kort zijn, en dus per strekkende meter veel meer bijzonder dan de buitengrenzen van landen als zeg de Verenigde Staten of Frankrijk.

Ik ben naar aanleiding van die eerdere columns over ministaatjes eens gaan speuren hoe bijzonder ze nou eigenlijk zijn, die mini-landjes. In eerste instantie leek het aantal daarvan mee te vallen, of tegen eigenlijk. Het is maar hoe je het beziet. Behalve Sealand, en de wat grotere als Monaco, San Marino, Andorra, Liechtenstein (Luxemburg tel ik - te groot - uiteraard niet mee), leken er bij oppervlakkig googlen daarnaast helemaal niet zoveel te zijn. Maar naarmate je beter gaat zoeken, kom je er via verschillende paden (encyclopedie/ Wikipedia, internet, Discovery Channel, maar ook door chats over het onderwerp op IRC-kanalen) steeds meer tegen. Behalve dit soort staatjes zijn er ook door meerdere landen betwiste eilandjes (bijvoorbeeld Rockall) of andere lappen grond, soms maar een paar meter groot, waarvan soms ook groepen personen de soevereiniteit proberen te claimen.

Wat veel van de zeer kleine staatjes gemeen hebben is dat ze op één of andere manier toch niet helemaal compleet een echt land zijn. Zo is Sealand bijvoorbeeld door niemand erkend. Nou ja, wel door collega-niet-algemeen-erkende staatjes. Er is een dorpje in Italië dat door een administratieve fout in het zeer verre verleden met de grond eromheen van 14 vierkante kilometer en 2000 inwoners ontegenzeggelijk een apart land is. Maar het is de wet van Italië die er van toepassing is, en het wordt door geen enkel ander land erkend. En veel meer verschillen in vergelijking tot de omliggende dorpen dan een prins uitroepen en een eigen munt, postzegels en paspoorten uitgeven kent het landje niet.

Vaak is zo'n status wel weer goed voor het toerisme, en de grote buren hebben dikwijls ook geen reden om veel geld, moeite of politiek prestige te verkwisten aan het opheffen van zo'n status. De landjes op hun beurt proberen het gewoonlijk ook weer niet zo bont te maken dat ze de grote buurlanden aanleiding geven om ze als notoir lastig te zien. Zo is Sealand bijvoorbeeld nooit een omroepzender of casino begonnen. Alleen in Australië en in de VS heb je een paar landjes van notoire dwarsliggers, die het het landelijk bestuur van de grote broer ontzettend moeilijk proberen te maken. Maar ja, die vaak niet eens zo kleine landen (in Australië zijn ze soms net zo groot als een provincie hier) liggen allemaal wel heel ver van de dichtbewoonde wereld af, dus er zal wel gedacht worden: 'laat maar'.

Het leuke van het internettijdperk is dat al die soms al 1000 jaar bestaande kleine landjes, al dan niet erkend tegenwoordig wel een eigen internetsite hebben. Soms hebben ze op internet ook een eigen topleveldomein (zoals Nederland '.nl' heeft). De komst van internet heeft nog een verschijnsel laten opkomen: staten met echte inwoners en een regering, die alleen op internet bestaan. Ze streven het hebben van een eigen grondgebied helemaal niet na. En dan is er nog die man, die zich tijdens een autorit realiseerde dat nog niemand het grondgebied van de maan volkenrechtelijk had opgeëist. Hij zocht uit hoe het zat, en het bleek inderdaad waar te zijn. Vervolgens deed hij dat zelf, en toen er niemand was die er op papier wat aan kon doen begon hij stukken grond van de maan te verkopen. Zelfs voormalig president Bush en enkele personen van het Britse koningshuis hebben zich via hem van enkele lapjes grond verzekerd... Micro-nation.info gaat zeker niet in de laatste plaats over de vaak kleurrijke figuren die zichzelf graag onsterfelijk maken (of soms onstervelijk belachelijk) door aan het hoofd te gaan staan van een heel land, ook al wordt zo'n land door (vrijwel) niemand serieus genomen.

Deze site is opgezet omdat het zo'n ontzettend leuk onderwerp is. Ik weet van tevoren niet precies waar ik met de verhalen allemaal ga uitkomen, maar als ik er niet genoeg van krijg, sla ik misschien nog wel van die dwarsstraten in als Gibraltar of de Spaanse enclaves in Marokko. Historisch allerminst oninteressante gebieden. En als ik echt de geest krijg dan ga ik vervolgens over op alle gekke eilandjes en eilandrijkjes in de Stille Oceaan die allemaal een eigen topleveldomein hebben, hoewel de landje gewoonlijk wel op een of andere manier onder de paraplu van een grote natie schuilen. Het meest interessant zijn echter toch de micronaties, met Sealand natuurlijk voorop, die wel degelijk soeverein blijken te zijn, maar die volgens de 'grote jongens' onder de naties die het meestal voor het zeggen hebben toch echt geen echt land zijn. De houding van Groot-Brittannië over Sealand doet in sommige opzichten ook wel denken aan die van de Volksrepubliek China tegenover Taiwan: uiteindelijk zal de tijd leren dan het een dwaling is en dan hebben wij het er toch weer voor het zeggen.

John Piek, Micro-nation.info

vorige - inhoudsopgave - volgende (De complicaties van eeen dubbele nationaliteit)

©2010, Micro-nation.info / Piek-E press, unless stated otherwise