De republiek Singapore

28 september 2007
©2007, copyright: shorties.nl

Singapore is een van de laatste stadstaten in de wereld. Stadstaten zijn steden die hun eigen bestuur vormen, en die als zodanig souverein en autonoom zijn. Ze hebben net als andere naties hun eigen rechtsspraak, verdediging, buitenlands beleid, belastingstelsel, diplomatie en defensie. Historisch gezien bestaan stadstaten meestal niet uitsluitend uit de stad zelf, maar hebben ze ook het bewind over enige omliggende regio's en dorpen in de omgeving. Moderne stadstaten zijn behalve Singapore bijvoorbeeld Monaco en Vaticaanstad. Stadstaten zijn voor Nederland geen vreemd begrip, omdat het Gewest Holland in de Gouden Eeuw in feite bestond uit meerdere stadstaten, waarvan Amsterdam de belangrijkste was. Het paleis op de Dam, gebouwd als gemeentehuis stamt uit die tijd. Bekende en machtige Italiaanse stadstaten uit diezelfde periode waren Florence, Genua en Venetië, en in Duitsland Bremen en Hamburg. Ook in de oudheid waren veel van wat wij nu als landen onthouden stadstaten, zoals bijvoorbeeld Athene en Sparta,

Een bijzondere vorm van stadstaat waren de zogenaamde vrijsteden. Leiden was zo'n vrijstad. Deze vrijsteden bevonden zich vaak op al dan niet strategisch gelegen, en betwist gebied. De omliggende landen besloten dan bij verdrag dat een gebied autonoom zou zijn of bij mandaat zou worden bestuurd. Vrijsteden vormden vaak met goedkeuring van de omliggende landen een toevluchtsoord voor mensen die door grensverschuivingen statenloos waren geworden. De Nederlandse stad Oss was ooit ook een vrijstad, net als in het buitenland Danzig, Triëst en Tanger.

Behalve de hierboven genoemde autonome stadstaten zijn er ook niet-soevereine stadstaten zoals Wenen en Brussel.

Terug naar de stadstaat Singapore.

De republiek Singapore ligt op een groep van in totaal 63 eilanden en eilandjes die zit ingeklemd tussen Indonesië (het eiland Batam in de provincie Sumatra) in het zuiden en Maleisië in het noorden. Singapore is in het noorden door middel van een dam, en een stukje daarvandaan een brug verbonden met het vasteland van Maleisië. De naam Singapore komt uit het Maleis en is een samentrekking van de woorden 'leeuw' en 'stad'.

De eilandengroep was al in de tweede eeuw na Christus bewoond, en behoorde vele eeuwen toe aan het Sumatraanse keizerrijk, dat in de veertiende eeuw na Chr. ineenstortte. Tussen de zestiende en de negentiende eeuw behoorden de eilanden toe aan het sultanaat van Johor. Tijdens de Maleisisch-Portugese oorlogen werd in 1613 de voornamelijk door vissers bewoonde nederzetting van de eilanden door Portugese troepen afgebrand, waarna de Portugezen het beheer overnamen. In de zeventiende eeuw kreeg Nederland het bestuur over de eilanden en in 1817 landde op het hoofdeiland de Engelsman Sir Thomas Stamford Raffles, die op diverse plekken in de wereld het Britse imperium had weten uit te breiden. Raffles tekende een overeenkomst met sultan Hussein Shah om het eiland te ontwikkelen tot een Engelse nederzetting en handelspost. Het Britse gouvernement in India voerde vanaf 1858 het bestuur over de eilanden en in 1867 werd het een Britse kroonkolonie. De bevolking die eerst dus nog vooral uit vissers bestond groeide in deze periode uit tot het aantal van 100.000 in 1869.

De verbindingsdam tussen Singapore en de provincie Johor in Maleisië (aanklikbaar)
foto onder GNU

De periode van de Tweede Wereldoorlog was niet alleen een zeer vervelende, maar ook een pijnlijke episode voor de Britten. Hoewel het eiland misschien met succes verdedigd had kunnen worden, geloofden de militaire leiders en het bestuur op de eilanden met enige koloniale arrogantie niet dat de Japanners het zouden durven om het 'Bastion van het Britse imperium' aan te vallen. Omdat de Britten hierdoor en door slechte beslissingen vanuit Londen niet voldoende waren voorbereid viel het onveroverbaar geachte Singapore, waar zich de belangrijkste Britse militaire basis van Zuid-Oost-Azië en de belangrijkste Britse marine-haven van de Grote Oceaan bevonden al binnen zes dagen en kwam daarmee in handen van de Japanners. De overgave vond precies twee maanden en vijf dagen na de verrassingsaanval van de Japanners op Pearl Harbor plaats. Bij de aanval en ook tijdens de bezetting vonden diverse wreedheden door de Japanners plaats, waarvoor de Japanse leiders op het eiland na de oorlog ook gestraft werden. De eilanden werden op 12 september 1945 bevrijd.

Singapore werd in 1959 met Yusof bin Ishak als staatshoofd en Lee Kuan Yew als minister-president een staat met eigen bestuur onder de Britten. Na een referendum in 1962 ging Singapore op 16 september 1963 samen met de provincies Sabah en Sawarak op Borneo op in het federale koninkrijk Maleisië. Na een ideologisch conflict tussen de Singaporese regering en de federale Maleisische regering in Kuala Lumpur scheidde Singapore zich twee jaar later weer van Maleisië af. Op 9 augustus 1965 verkreeg het land haar onafhankelijkheid. Yusof bin Ishak werd beëdigd als eerste president van de republiek Singapore en Lee Kuan Yew bleef ook na de onafhankelijkheid eerste minister.

Wolkenkrabbers in Singapore (aanklikbaar)
foto gelicenseerd onder Creative Commons

Nu was het land weliswaar onafhankelijk, het had echter te kampen met een enorm tekort aan huizen en een massale werkeloosheid.

In 1960, een jaar na het verkrijgen zelfbestuur door Singapore leidde een Nederlandse econoom dr. Albert Winsemius (de vader van voormalig minister en Natuurmonumenten-voorzitter Pieter Winsemius) een team van de Verenigde Naties om de kansen voor industrialisatie van Singapore te onderzoeken. Hij presenteerde een tienjarenplan om Singapore om te vormen van een entrepôt, een douanevrije tussenopslag, tot hét industriële centrum van de wijde regio.

Ondertussen weer aanwezig: )standbeeld van Sir Thomas Stamford Raffles
foto gelicenseerd onder Creative Commons

Eén van de eerste adviezen van Winsemius was om het standbeeld van Sir Stamford Raffles dat toen in Singapore stond te verwijderen. Dit publieke symbool van aanvaarding van de Britse overheersing zou de  nieuwe socialistische regering een slecht imago kunnen bezorgen bij buitenlandse investeerders. Winsemius concentreerde zich in zijn adviezen verder op een grootschalig woningbouwbeleid en het uitbreiden van arbeidsintensief werk, zoals de productie van overhemden en pyjama's dat al op de eilanden plaatsvond  Voor het winnen van grond voor woonwijken en industrie maakt Singapore overigens net als Nederland gebruik van inpoldering van stukken land. De betere woonsituatie zou in ieder geval het land voor investeerders aantrekkelijk maken. En niet zonder succes. Met de hulp van Winsemius wekte de stadstaat de interesse van olieconcerns Shell en Esso, die er vervolgens raffinaderijen neerzetten.

Winsemius bleef vervolgens tot aan zijn pensionering in 1984 twee tot driemaal per jaar het land bezoeken, waarbij hij dan keek naar de belangrijke economische indicatoren en met Lee Kuan Yee, zijn latere opvolger Goh Chok Tong en vice-premier Gho Keng Swee macro-economische strategieën besprak. Een van die strategieën was om in een later stadium over te gaan van laaggeschoolde arbeid naar hoogtechnologische producten. In dat kader wist Winsemius Philips ervan te overtuigen om een grote productiefaciliteit in het landje te bouwen. Verder stelde hij voor om van Singapore een belangrijk financieel centrum te maken en tot een internationaal knooppunt voor transport in de lucht en op zee.

Uitzicht op het centrale zakendistrict van Singapore vanuit het Pan Pacific hotel (aanklikbaar)
foto gelicenseerd onder Creative Commons

De voorspellingen en adviezen van Winsemius stuwden het kleine landje naar de absolute economische top, het land is nu een van de rijkste van de regio. Het is een tijdje terug gewaardeerd als het land met de meest bedrijfs-vriendelijke economie. In Singapore werd Winsemius diverse malen gelauwerd om zijn verdiensten. Albert Winsemius overleed in Nederland op 4 december 1996. In zijn condoleancebrief schreef Lee Kuan Yew: "Het was het geluk van Singapore dat hij (Dr. Albert Winsemius) een diepe en persoonlijke interesse op zich nam voor de ontwikkeling van Singapore. Singapore en ik persoonlijk zijn hem veel verschuldigd voor de tijd, energie en ontwikkeling die hij Singapore heeft geschonken. Ik ben trots dat ik hem heb mogen kennen en zijn vriend geweest heb mogen zijn." Albert Winsemius wordt in sommige publicaties op internet een van de 'founding fathers' van Singapore genoemd.

Een van de dingen waar de verbeterde economie voor zorgde was het voorkomen van raciale spanningen tussen de verschillende etnische groeperingen op de eilanden. Singapore is 704 km2 groot en had in juli 2007 ruim 4,5 miljoen inwoners. De bevolkingsdichtheid komt daarmee op bijna 6400 mensen per vierkante kilometer (in Nederland is dat 395 per km2!) Wanneer je de Chinese regio's Hong Kong en Macao niet meerekent is Singapore na Monaco het dichtstbevolkte land ter wereld. Singapore heeft vier officiële talen: Engels, Mandarijn (het Chinees dat de meerderheid van de Chinezen uit de Republiek China spreekt), Maleis (de taal van Maleisië, waar ook het vroegere Pasar-Maleis en het Bahasa Indonesia, de officiële taal van Indonesië van zijn afgeleid) en Tamil (de taal van de Tamils in India en op Sri Lanka). Singapore heeft echt een multi-ethnische bevolking. Belangrijke groepen binnen die bevolking zijn bijvoorbeeld afkomstig uit Maleisië, China, India, Baba-Nonya of van Peranakan (een bevolkingsgroep die afstamt van Maleisische vrouwen die trouwden met naar Maleisië geëmigreerde arbeiders uit China), Eurazië en Arabische landen. De geldeenheid van Singapore is de Singapore dollar. Het land heeft inmidels zowel een leger als een marine en een luchtmacht. De internet-TLD is .sg. De zendamateurprefix van het land is 9V en S6

Lees meer over Albert Winsemius (Engels, klik hier) http://www.ntu.edu.sg/DO/Home/Professorships/Albert+Winsemius.htm

Singapore op Google Maps

Singapore Amateur Radio Transmitting Society http://www.sarts.org.sg/

Plattegrond van Singapore (public domain)

Bronvermelding: dit artikel leunt zwaar op de informatie op Wikipedia.org. Daarnaast zijn andere bronnen gebruikt en 'eigen kennis'.

Vergelijking grondgebied mini-staten en mini-naties (klik hier)

Categorie: mini-staatjes - plusminus 1502 woorden - Deze column kan deels op fictie berusten en de informatie is niet noodzakelijkerwijs volledig. Aan de inhoud kunnen geen rechten worden ontleend. De column is niet in alle gevallen heel geschikt voor jonge lezers.

Meer mini-staatjes op http://www.micro-nation.info/